Grodziska pamięć o Katyniu

9 maja 2018. w Grodzisku Wielkopolskim odbyła się uroczystość odsłonięcia Miejsca Pamięci Zbrodni Katyńskiej w Parku Miejskim, które zostało utworzone z inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu i Gminy Grodzisk Wielkopolski. Miejsce Pamięci składa się z kilku elementów. Część centralną stanowi wagon kolejowy z symbolicznymi sylwetkami polskich oficerów, obok na fragmencie ceglanego muru znajduje się tablica z napisem „Katyń 1940. Jeśli ja zapomną o nich, Ty, Boże na niebie, Zapomnij o mnie! Grodzisk Wielkopolski, 2018 r.” Całość uzupełnia 13 dębów z imiennymi tabliczkami, które upamiętniają 13 mieszkańców ziemi grodziskiej, którzy zostali zamordowani w Katyniu i innych miejscach na terenie byłego ZSRS oraz plansza edukacyjna przybliżająca ich sylwetki.

Uroczystość rozpoczęła się od odczytania przez Marka Kineckiego – Przewodniczącego Rady Miejskiej w Grodzisku Wielkopolskim uchwały Rady dotyczącej wzniesienia pomnika upamiętniającego Zbrodnię Katyńską. Następnie Burmistrz Grodziska Wielkopolskiego Henryk Szymański w swojej przemowie wymienił 13 mieszkańców ziemi grodziskiej, którzy zginęli w Katyniu i innych miejscach, a Dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu przeczytał list skierowany przez Prezesa Instytutu dr. Jarosława Szarka do uczestników uroczystości. Po oficjalnym odsłonięciu, Miejsce Pamięci zostało poświęcone. Głos zabrała również obecna na uroczystości Przewodnicząca Sejmiku Województwa Wielkopolskiego Zofia Szalczyk.

Następnie Marsz Pamięci wyruszył pod Pomnik Wdzięczności, gdzie złożono kwiaty i znicze. Po drodze odczytywane były fragmenty dziennika mjr. Adama Solskiego – oficera zamordowanego w Katyniu. Na koniec zgromadzeni udali się do Centrum Kultury RONDO, gdzie miał miejsce wykład historyka Sebastiana Tulińskiego o Katyńczykach z Grodziska i odbył się przegląd filmowy „Echa Katynia”.

Gościom uroczystości rozdawane były pamiątkowe wpinki – repliki guzika z polskiego munduru oficerskiego odnalezionego w lesie katyńskim. Ten materialny dowód pamięci, będący „relikwią” odnalezioną w „dole śmierci”, stał się znakiem pamięci o bohaterach tej straszliwej zbrodni. Inspiracją do wyboru właśnie tego symbolu był wiersz Zbigniewa Herberta pt. „Guziki” dedykowany przez autora jednemu z zamordowanych. W ramach kampanii „Pamiętam. Katyń 1940” Narodowe Centrum Kultury do tej pory wyprodukowało i dystrybuowało ok. 300 000 guzików. 

Źródło: IPN Poznań. Fotografie: Sebastian Tuliński.