7 czerwca 2017 roku zmarł w Warszawie prof. dr hab. Zbigniew Tadeusz Wierzbicki. Pogrzeb - 20 czerwca 2017 roku o godzinie 14:00 na Starych Powązkach w Warszawie.
W spisanej ostatniej woli wyraził życzenie, by w nekrologu napisać: „Absolwent doświadczalnej średniej męskiej szkoły w Rydzynie, do końca wierny jej ideom".
Urodzony w roku 1919 w Warszawie, syn lekarza wojskowego, legionisty, wydawcy czasopism lekarskich i nauczycielki, kresowianki związanej z Liceum Krzemienieckim. W latach 1932 - 1937 kształcił się w Liceum im. Sułkowskich w Rydzynie. W 1947 roku ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Poznańskim, tam też w 1949 roku uzyskał doktorat. Był socjologiem, profesorem na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, wcześniej - w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN.
Działał na rzecz ochrony środowiska naturalnego, należał też do czołowych działaczy ruchu przeciwalkoholowego w Polsce. Zaangażowany w działalność Towarzystwa Wolnej Wszechnicy Polskiej, przewodniczył Radzie Fundacji im. Tadeusza Łopuszańskiego. Był założycielem (w r. 2001) i redaktorem naczelnym „Buntu Młodych Duchem” - dwumiesięcznika o tematyce historycznej, społecznej i ekologicznej, który czynnie redagował do 95. roku życia.
Poznałem Profesora w latach bezpośrednio poprzedzających powołanie "Przeglądu Wielkopolskiego". Często bywał wtedy w Poznaniu, jego brat prof. dr Janusz Wierzbicki (1920 - 1992) był wtedy rektorem Akademii Ekonomicznej (obecnie Uniwersytet Ekonomiczny) w Poznaniu.
Poznałem Go przez ówczesnego prezesa Polskiego Klubu Ekologicznego w Poznaniu Wojciecha Jerzego Lutego, wspominam nasze rozmowy w siedzibie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk z udziałem prezesa prof. Antoniego Gąsiorowskiego, oraz sekretarz generalnej prof. Alicji Karłowskiej-Kamzowej, którzy również popierali pomysł uruchomienia naszego wydawnictwa.
Prof. Zbigniew T. Wierzbicki upominał się o programowe rozwijanie regionalnego ruchu społeczno-kulturalnego w Wielkopolsce oraz na ziemiach sąsiednich. Wskazywał na walory działalności praktycznej opartej o patriotyzm lokalny jako najlepszej szkoły obywatelskiego i państwowego wychowania. Trzeba się cofnąć do regionów, do pracy organicznej dla »ojczyzn prywatnych«, by uratować całość ...- mówił i pisał. Innym razem: ... poprzez urealnienie społecznej motywacji, możliwej w różnego rodzaju ruchach regionalnych (m.in. dzięki jej zacieśnieniu i ukonkretnieniu), możemy przełamać ogólną apatię i frustrację oraz wydobyć się z trzech kryzysów: ekonomicznego, ekologicznego i moralnego. W przypadku zaś Wielkopolski: nie tylko chodzi o utrzymanie i rozwój jej dorobku gospodarczego i kulturalnego, lecz także kształtowanie i utrwalenie tych cech pozytywnych Wielkopolan, które są szczególnie ważne dla przyszłości kraju.
Mieszkający w Warszawie autor przysłał mi na początku roku 1986 artykuł, który proponował do pierwszego numeru „Przeglądu Wielkopolskiego". Nie przypuszczał, że wyczekiwana decyzja ze stołecznej ulicy Mysiej (mieścił się tam ówczesny Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk) jeszcze nie dotarła. Tygodnie mijały... Tekst leżał w szufladzie... Za moją sprawą trafił do redakcji „Wprost" (mieściła się wtedy w Poznaniu, redaktorem. naczelnym był Waldemar Kosiński). Lęk „ niskości". Artykuł dyskusyjny ukazał się w numerze 15 z roku 1986. Pierwszy numer naszego kwartalnika miał się ukazać dopiero w grudniu 1987 roku.
W kolejnych latach Profesor żywo interesował się ruchem regionalnym w Wielkopolsce. Należał do entuzjastów powstałej w roku 1990 Unii Wielkopolan a także zainicjowanego przez siedem stowarzyszeń regionalnych związku pod nazwą Liga Regionów.
O istotnych nie tylko dla Wielkopolski kwestiach wypowiadał się między innymi ma łamach "Przeglądu Wielkopolskiego".
Na naszych łamach opublikował między innymi:
- nr 1/1988 Dzielnicowość, regionalizm i trzy stolice Polski (artykuł dyskusyjny)
- nr 1/1989 Zasady i perspektywy aktywizacji i rozwoju społeczności lokalnych w Wielkopolsce
- nr 5/1989 Socjologiczne przesłanki autonomii społeczno – kulturalnej Wielkopolski
- nr 1-2/1991 Pierwsza manifestacja ekologiczna w PRL [ 2 maja 1972. W obronie Wielkopolskiego Parku Narodowego]
- 1-2/1996 [Wypowiedź w dyskusji „Dokąd zmierzasz Wielkopolsko?”. Spisała i opracowała D. Matyaszczyk]
- 1-2 1996 Liga Regionów: światło w mroku
- nr 3-4/2005 Dyskryminacja Wielkopolski czy Narodu? [Rydzyna, Fundacja Sułkowskich niereaktywowana]
Stanisław Słopień