Żegnamy Stefana Krawczyka

Ze smutkiem dowiedzieliśmy się o śmierci Stefana Krawczyka, członka-założyciela Towarzystwa Miłośników Ziemi Dobrzyckiej, wieloletniego skarbnika tej organizacji, członka Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego, przyjaciela i kolegi wielu z nas. W ostatnich latach często do nas telefonował, pytał o sprawy Towarzystwa i Przeglądu, czekał na każdy nowy jego numer, zapewniał o pamięci i modlitwie...
Rodzinie Ś. P. Stefana przekazujemy serdeczne wyrazy współczucia.

Ś. P. Stefan Krawczyk urodził się 21 sierpnia 1939 roku w Fabianowie koło Dobrzycy pow. pleszewski, zmarł 22 lutego 2020 roku, jego pogrzeb odbył się 25 lutego w Sośnicy.

Okres okupacji spędził w Gdańsku, gdzie rozpoczął naukę w szkole podstawowej. Jego dziadek jako inżynier budowlaniec uczestniczył w odbudowie gdańskiej starówki. Szkołę podstawowową dokończył w Sośnicy, w Pleszewie uczył się stolarstwa, mając osiemnaście lat podjął pracę w PKP w Jarocinie, był tam dyspozytorem ruchu. Po odbyciu służby wojskowej, w 1962 roku ożenił się z Marią Jaworską pochodząca ze wsi Berezowica Mała* na Podolu.

*W Popielec 23 lutego 1944 roku w Berezowicy banderowcy zamordowali 131 Polaków. Kilkanaście rodzin spośród ocalałych osiedliło się w roku 1945 w Sośnicy. Otrzymali gospodarstwa opuszczone przez Niemców. W lipcu 1994 roku na tutejszym cmentarzu został odsłonięty i poświęcony pomnik pomordowanych w latach II wojny światowej z Sośnicy oraz Berezowicy Małej.

Do 1993 roku prowadzili wraz z żoną gospodarstwo rolne w Sośnicy. Podwyższał swoje kwalifikacje drogą samokształcenia zdobywając między innymi prawo jazdy i kolejne dyplomy za osiągnięcia w hodowli i uprawie a w roku 1970 uzyskał tytuł technika-rolnika. Dokupili prawie 5 ha ziemi. Kiedy w 1967r. huragan przewrócił stodołę, wybudowali nową i przebudowali budynki gospodarcze. Gdy w 1979 r. zmodernizowana obora oraz świniarnia spaliły się, znów zaczynali od nowa.

Przez 30 lat był ławnikiem sądowym, ponad 25 lat - sołtysem Sośnicy, kilka lat - radnym gminy Dobrzyca. Wspominał: Gdy zakładano wodociąg przez wieś, wszystko było na mojej głowie, zajmowałem się do końca wodociągami wsi Sośnica, Sośniczka, Izbiczno, Karminek, Karminiec, Gustawów. Wspólnie z Urzędem Gminy i Telekomunikacją w Pleszewie zajmowałem się telefonizacją takich wsi, jak: Ruda, Lutynia, Fabianów, Sośnica, Karmin, Karminek, Gustawów, Sośniczka, Karminiec, Izbiczno, Koźminiec, Trzebowa i Czarnuszka.

W innym miejscu: Kiedy w 1993 r. powstała myśl pobudowania pomnika ku czci pomordowanych Polaków w drugiej wojnie światowej, w Berezowicy Małej i w Sośnicy, podjąłem się pomóc  w zrealizowaniu tego pomysłu. I tak powstał pierwszy w Polsce (na otwartym terenie) na cmentarzu w Sośnicy Pomnik Obelisk. Było to wydarzenie szczególne i rzadko spotykane. Przy odsłonięciu pomnika byli wojewodowie i parlamentarzyści z całej Wielkopolski. Uroczystości prowadzili księża dominikanie z Lublina, którzy byli urodzeni w Berezowicy Małej. Homilję wygłosił wieloletni rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, ks. prof. ojciec Mieczysław Maria Krąpiec. Uroczystą mszę świętą celebrował ojciec Szczepan A. Jaroszewski. (Oboje urodzeni w Berezowicy Małe) Odsłonięcie i poświęcenie nastąpiło w dniu 3 lipca 1994r."

Stefan Krawczyk był wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Gminy Dobrzyca (2009), godnością zasłużonego działacza kultury w Wielkopolsce, Srebrnym Krzyżem Zasługi przyznanym przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego, Złotą Odznaką Zasłużony Działacz Ruchu Spółdzielczego nadańą mu przez Krajową Radę Spółdzielczą w roku 1997. W sierpniu 2002 minister kultury i sztuki odznaczył go odznaką "Zasłużony do kultury polskiej". W tym samym roku znalazł się w gronie 10 osób, którym nadano tytuł „Człowiek roku 2002 ziemi pleszewskiej”.

Zarząd Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego w Poznaniu przyznał mu statuetkę Wielkopolskiego Pegaza (2002) a z okazji 50-lecia powołania Towarzystwa zaliczył go do grona osób zasłużonych dla kultury Wielkopolski (2012).

Stefan Krawczyk jest autorem wielu publikacji, które ukazywały się na łamach "Notatek Dobrzyckich". Napisał też obszerne monografie wsi - Sośnicy oraz Fabianowa. "Przegląd Wielkopolski" opublikował w roku 2013 (nr 4) fragmenty jego "Wspomnień ze wsi Sośnica".

Dumny był między innymi ze swoich ustaleń dotyczących genezy „Ogniem i Mieczem”. W oparciu o swoje analizy różnych źródeł oraz wizyty między innymi w kościele w Żegocinie i w kościele w Sławoszewie twierdził, że to właśnie stamtąd Henryk Sienkiewicz zaczerpnął inspiracje dotyczące niektórych postaci z tego utworu. 

Wiele czasu poświęcał na spotkania z młodziezą szkolną, którą uczył regionalizmu i ...  naszej historii, którą zawsze lubiłem, historii mojej wsi, w której przeżyłem całe moje dorosłe życie, w której przyszły na świat moje dzieci, w której pożegnałem swych rodziców, rodziców żony. i przyjaciół.

Swoją spuścizę przekazał do Archiwum Państwowego w Kaliszu. Składają się na nią: korespondencja prywatna, autorskie monografie wsi Sośnica i Fabianów, wspomnienia, źródła do dziejów Sośnicy, Fabianowa, Pleszewa, dokumenty: sołectwa i samorządu wsi Sośnica, koła Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego w Sośnicy, sekretarza Zarządu Ochotniczej Straży Pożarnej w Sośnicy, spółki drenarskiej w Sośnicy, Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Fabianowie, telefonizacja i wodociągowanie okolicznych wsi, budowa w Sośnicy pomnika ku czci pomordowanych w latach II wojny światowej Polaków z parafii Sośnica i z Berezowicy Małej k. Zbaraża na Ukrainie, nawiedzenie obrazu Matki Bożej Częstochowskiej w parafii św. Marii Magdaleny w Sośnicy w 2011 r., monografie obce: Stanisław Śniatała, „Dobrzyca. Monografia historyczna”, Tadeusz Pawliński, „Z dziejów pleszewskiej służby zdrowia w latach 1518-1982”, Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Tursko” 1971-2006, instytucje spółdzielcze w Dobrzycy.

Do archiwum "Przeglądu Wielkopolskiego" przekazał kilka płyt CD, aby podzielić się efektami swoich wieloletnich prac. Swoją autobiograficzną notę opatrzył mottem: Jam człowiek nieuczony, alem wiele czytał a czego nie wiedziałem ton się innych pytał.

Dziękujemy Ci za wszystko, Stefanie...

Stanisław Słopień


  • Pocztówka wydana pomysłu Stefana Krawczyka. Kościół z 1745 r., herb pierwszych właścicieli Sośnicy, Sośnickich „Trąby", pałac Chłapowskich, obecnie szkoła, Pomnik Pomordowanych Polaków w Drugiej Wojnie Światowej, zajazd Karczma z 1900 r., Figura Serca Jezusowego na mogile zmarłych na cholerę.